Να πάψει η ελληνική πολιτεία να αντιμετωπίζει τον ξενοδοχειακό κλάδο
ως μία βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική ανακούφιση, αλλά να τον
προσεγγίσει ως έναν πρωταγωνιστικό αναπτυξιακό πυλώνα της οικονομίας ζητά ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (Π.Ο.Ξ.), κ. Γιάννης Χατζής, στον απόηχο των νέων φορολογικών επιβαρύνσεων στα ξενοδοχεία, αλλά
και της μείωσης κατά 4,2% των τουριστικών εσόδων τον Ιούλιο παρά την αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 4,1%. Σημειώνει πως, οι «αυξήσεις τόσο στο Τέλος Διαμονής Παρεπιδημούντων, όσο και στο Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, προκαλούν στους ξενοδόχους έντονη ανησυχία» και προειδοποιεί. «Με κάθε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση στο κόστος των υπηρεσιών μας ακριβαίνει το προϊόν για τους Έλληνες και ξένους πελάτες μας, μειώνεται
η διείσδυση που έχει η δραστηριότητα στην τοπική οικονομία και πλήττεται άμεσα η
ανταγωνιστικότητά μας».
Ο κ. Χατζής επισημαίνει πως δεν πρέπει να συγκρίνεται η Ελλάδα με χώρες που
αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερτουρισμού, εξηγώντας ότι: «σε όποιο λιμάνι του κόσμου κι αν δέσουν ταυτόχρονα 10 κρουαζιερόπλοια θα υπάρξει πρόβλημα. Άλλο, όμως, ο στιγμιαίος υπερσυνωστισμός κι άλλο ο υπερτουρισμός.
Όπως, επίσης, είναι εύλογη η δυσφορία σε μερίδα της κοινωνίας για την αύξηση των ενοικίων, αλλά δεν είναι τα ξενοδοχεία αυτά που δημιουργούν τη στεγαστική κρίση. Είναι η ανεξέλεγκτη επέκταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης».
Ο Πρόεδρος της Π.Ο.Ξ. υποστηρίζει πως ενώ η Α.Α.Δ.Ε. έχει καταγραμμένα 100.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, την ίδια στιγμή από τις πλατφόρμες προκύπτει πως είναι τουλάχιστον 200.000. Ζητά μια τολμηρή και ολιστική προσέγγιση του φαινομένου, ώστε πραγματικά να πάμε σε ένα δίκαιο πλαίσιο ρύθμισης. «Δεν ζητάμε την εξαφάνιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, αλλά να υπάρχουν κανόνες. Αυτή τη στιγμή η βραχυχρόνια μίσθωση έχει περίπου όσες κλίνες διαθέτουν και τα ξενοδοχεία. Δεν μπορεί να ισχύουν άλλοι κανόνες για ένα ξενοδοχείο και άλλοι για τη βραχυχρόνια μίσθωση», σημειώνει.
Ο κύριος Χατζής σημειώνει πως χρειάζεται η χώρα μας να κάνει τις κατάλληλες προσαρμογές που θα επιτρέψουν στον ελληνικό τουρισμό να διατηρήσει και να ενισχύσει τη δυναμική του. Στο πλαίσιο αυτό, προτείνει «ένα εθνικό σχέδιο υποδομών, το οποίο θα εξειδικεύεται στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Αφενός οι τουριστικά ώριμες περιοχές να μπορούν να διαχειριστούν με επάρκεια τις τουριστικές ροές τους, αφετέρου οι λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά να αποκτήσουν πλεονεκτήματα για να κάνουν ελκυστικότερο το προϊόν τους».
Ο Πρόεδρος της Π.Ο.Ξ. αναφέρει στο Epsilon7 τα δύο αιτήματα που έχει θέσει στο Υπουργείο Εργασίας για την ορθή εφαρμογή της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, τονίζοντας πως ο κλάδος των ξενοδοχείων στα θέματα των εργασιακών σχέσεων είναι πάντα ένα βήμα μπροστά, με συλλογικές συμβάσεις από το 1973.
E7 | Κύριε Χατζή, ο ελληνικός τουρισμός μας έχει συνηθίσει τα τελευταία χρόνια σε συνεχή ρεκόρ. Για το 2024 ορισμένοι θέτουν ως εφικτό στόχο για όλη τη χρονιά τις 35 εκ. αφίξεις τουριστών. Στον αντίποδα, καταγράφηκε μειωμένη ταξιδιωτική δαπάνη ανά άτομο. Τι δείχνουν τα τελευταία στοιχεία που έχει η Π.Ο.Ξ. στη διάθεσή της;
Η μείωση κατά 4,2% των τουριστικών εσόδων τον Ιούλιο σε σύγκριση με την ίδια περίοδο το 2023 και ενώ υπήρξε αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 4,1% είναι μια πραγματικότητα που πρέπει να μας προβληματίσει σοβαρά. Εμείς ως Π.Ο.Ξ. τοποθετηθήκαμε εγκαίρως και με ευθύνη. Τονίσαμε πως οι αφίξεις δεν αποτυπώνονται στις πληρότητες των ξενοδοχείων.
Αυτό σημαίνει πως ένα μεγάλο μέρος τους «χάνεται» στη γκρίζα ζώνη των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που συνεχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα και χωρίς κανόνες. Επιπλέον, η οικονομική ανασφάλεια που υπάρχει σε όλη την Ευρώπη έχει άμεσο αντίκτυπο στη μείωση του
μέσου όρου των διανυκτερεύσεων. Συνεπώς, το να εφησυχάζουμε επειδή οι αφίξεις ανεβαίνουν δεν είναι ο σωστός τρόπος προσέγγισης. Πρέπει να δώσουμε έμφαση σε ποιοτικά χαρακτηριστικά, ώστε να κάνουμε τις κατάλληλες προσαρμογές που θα επιτρέψουν στον ελληνικό τουρισμό να διατηρήσει και να ενισχύσει τη δυναμική του.
E7 | Εφέτος, για πρώτη φορά συζητείται τόσο έντονα στη δημόσια σφαίρα το ζήτημα του υπερτουρισμού ως διεθνές φαινόμενο, αλλά και, δυνητικά, ως διπλός κίνδυνος για την Ελλάδα: τόσο μεσομακροπρόθεσμα για το εθνικό τουριστικό προϊόν, όσο και πιο άμεσα για την
ποιότητα ζωής των κατοίκων σε ορισμένους δημοφιλείς προορισμούς. Συμμερίζεστε αυτές τις ανησυχίες;
Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο να δούμε στη χώρα μας το 2025 αντιδράσεις κατά των τουριστών όπως στην Ισπανία;
Η Βαρκελώνη έχει τουρισμό 365 μέρες το χρόνο, όπως και η Βενετία, που είναι ένα ακόμη σύνηθες παράδειγμα σε αυτή τη συζήτηση. Οι ελληνικοί προορισμοί έχουν σεζόν 60 ημερών. Μιλάμε για τελείως διαφορετικά μεγέθη και μια συζήτηση που εισάγεται με όρους μιμητισμού δεν μπορεί να είναι παραγωγική. Φωτογραφίες της στιγμής δημιουργούν παραπλανητικές εντυπώσεις. Σε
όποιο λιμάνι του κόσμου κι αν δέσουν ταυτόχρονα 10 κρουαζιερόπλοια θα υπάρξει πρόβλημα. Άλλο, όμως, ο στιγμιαίος υπερσυνωστισμός κι άλλο ο υπερτουρισμός.
Όπως, επίσης, είναι εύλογη η δυσφορία σε μερίδα της κοινωνίας για την αύξηση των ενοικίων, αλλά δεν είναι τα ξενοδοχεία αυτά που δημιουργούν τη στεγαστική κρίση. Είναι η ανεξέλεγκτη επέκταση της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η μέση τιμή των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι από 200% έως 900% υψηλότερη σε σχέση με τις μακροχρόνιες μισθώσεις, όπως αποτυπώνεται σε μελέτη
της Grant Thornton κι αυτό εξηγεί τόσο τη στεγαστική κρίση για τις οικογένειες στην Αττική και όσο και την αδυναμία εύρεσης σπιτιών σε πολλές περιοχές της χώρας για ειδικές επαγγελματικές κατηγορίες όπως γιατροί, εκπαιδευτικοί, κ.λπ..
E7 | Η κυβέρνηση και μέσω των πρόσφατων ανακοινώσεων της στη Δ.Ε.Θ επικέντρωσε τις παρεμβάσεις της στο ζήτημα του υπερτουρισμού σε συγκεκριμένες περιοχές, ανακοινώνοντας στοχευμένες παρεμβάσεις για να συγκρατήσει τον ρυθμό αύξησης των βραχυχρόνιων μισθώσεων, προαναγγέλλοντας παράλληλα ρυθμίσεις περιορισμού του ημερήσιου αριθμού αφίξεων με κρουαζιερόπλοια σε ορισμένα λιμάνια της χώρας. Ποια είναι η θέση της Π.Ο.Ξ. για τα συγκεκριμένα μέτρα; Μήπως τελικά τα συνεχή ρεκόρ στις αφίξεις τουριστών είναι δίκοπο μαχαίρι και απαιτείται εστίαση στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος και των υποδομών;
Οι περιοχές της Αθήνας που αφορούν οι περιορισμοί που ανακοινώθηκαν έχουν κάτω από το 10% των κλινών της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Δεν το υποτιμούμε, αλλά σίγουρα είναι μια πάρα πολύ μικρή παρέμβαση. Χρειάζεται μια τολμηρή και ολιστική προσέγγιση του φαινομένου, ώστε πραγματικά να πάμε σε ένα δίκαιο πλαίσιο ρύθμισης. Δεν ζητάμε την εξαφάνιση της βραχυχρόνιας μίσθωσης, αλλά να υπάρχουν κανόνες. Αυτή τη στιγμή η βραχυχρόνια μίσθωση έχει περίπου όσες κλίνες
διαθέτουν και τα ξενοδοχεία. Δεν μπορεί να ισχύουν άλλοι κανόνες για ένα ξενοδοχείο και άλλοι για τη βραχυχρόνια μίσθωση. Μια πολυκατοικία που χρησιμοποιείται γι’ αυτή τη δραστηριότητα πρέπει να έχει αν μη τι άλλο τους ίδιους κανόνες για τις αποστάσεις ασφαλείας, τα ασανσέρ, την πυρασφάλεια, κλ.π.. Αλλά και η πραγματική αποτύπωση της οικονομικής πραγματικότητας είναι προβληματική. Η Α.Α.Δ.Ε. έχει καταγραμμένα 100.000 ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, αλλά από τις πλατφόρμες
προκύπτει πως είναι τουλάχιστον 200.000. Από αυτά τα ακίνητα το 2023 δηλώθηκαν έσοδα 677 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ από τα ξενοδοχεία δηλώθηκαν 10, 5 δις. Άρα, με την ίδια πάνω – κάτω προσφορά κλινών έχουν δηλωθεί σχεδόν 10 δις λιγότερα έσοδα. Κάτι πάει πολύ λάθος και δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια μας. Από κει και πέρα ασφαλώς και πρέπει να τραβήξουμε
την «κουρτίνα» που κρύβει τις πραγματικές αδυναμίες μας στις υποδομές των προορισμών μας. Η αλήθεια είναι πως ενώ ο ιδιωτικός τομέας στον τουρισμό βγήκε με δυναμικά μπροστά, οι δημόσιες υποδομές μας δεν ακολούθησαν κι έχουν μείνει πίσω. Είναι ανορθολογικό να έχουμε ζήτηση και αντί να προσαρμόζουμε τη συνολική προσφορά του προϊόντος μας στα επίπεδα της ζήτησης, να θεωρούμε ως δήθεν λύση τον περιορισμό της. Είναι η ώρα που πρέπει να καθίσουμε όλοι σε ένα τραπέζι και να συνθέσουμε ένα εθνικό σχέδιο υποδομών, το οποίο θα εξειδικεύεται στις 13 Περιφέρειες της χώρας. Αφενός, οι τουριστικά ώριμες περιοχές να μπορούν να διαχειριστούν με επάρκεια τις τουριστικές ροές τους, αφετέρου οι λιγότερο ανεπτυγμένες τουριστικά να αποκτήσουν πλεονεκτήματα για να κάνουν ελκυστικότερο το προϊόν τους. E7 | Επανερχόμενοι στις ανακοινώσεις της Δ.Ε.Θ., έχετε ήδη εκφράσει τον προβληματισμό σας τόσο για τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις του ξενοδοχειακού κλάδου, όσο και για το γεγονός ότι δεν υπήρξαν παρεμβάσεις, όπως είπατε, για να συνεχίσει ο τουρισμός την μεγάλη προσφορά του στην οικονομία και την κοινωνία.
Ποια αιτήματά σας δεν εισακούστηκαν και ποιες αντιρρήσεις προβάλλετε σχετικά με το τέλος ανθεκτικότητας και το τέλος παρεπιδημούντων;
Οι πρόσφατες κυβερνητικές εξαγγελίες, αναφορικά με τις αυξήσεις τόσο στο Τέλος Διαμονής Παρεπιδημούντων, όσο και στο Τέλος Ανθεκτικότητας στην Κλιματική Κρίση, προκαλούν έντονη ανησυχία. Με κάθε πρόσθετη οικονομική επιβάρυνση στο κόστος των υπηρεσιών μας
ακριβαίνει το προϊόν για τους Έλληνες και ξένους πελάτες μας, μειώνεται η διείσδυση που έχει η δραστηριότητα στην τοπική οικονομία και πλήττεται άμεσα η ανταγωνιστικότητά μας. Αυτά επιβεβαιώνονται από τις αντιδράσεις της Γερμανικής Ένωσης Ταξιδίων (DRV), αλλά και
χιλιάδων ξένων πελατών που έχουν κατακλύσει το διαδίκτυο με αρνητικά μηνύματα.
Σύμφωνα με το World Economic Forum (WEF), η Ελλάδα στην ανταγωνιστικότητα του τουρισμού καταλάμβανε την 28η θέση, ενώ στους λοιπούς κλάδους της οικονομίας είναι σε εξαιρετικά χαμηλότερες θέσεις. Μην παίζουμε, λοιπόν, με την τύχη μας. Διότι από κει που είμαστε πραγματικά δυνατοί, μπορούμε να δώσουμε και να κερδίσουμε τη μάχη για μια οικονομία δυναμική, εξωστρεφή, ανταγωνιστική και βιώσιμη. Γι’ αυτό και το μήνυμά μας από την πρόσφατη έκτακτη
σύγκλιση του Συμβουλίου των Προέδρων των 55 τοπικών ενώσεων ξενοδόχων όλης της χώρας που συγκάλεσε η Π.Ο.Ξ. ήταν ηχηρό και καθαρό: Η Ελληνική πολιτεία οφείλει επιτέλους να προσεγγίσει τον ξενοδοχειακό κλάδο ως έναν πρωταγωνιστικό αναπτυξιακό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας και όχι ως μια βραχυπρόθεσμη δημοσιονομική ανακούφιση.
E7 | Ο ψηφιακός μετασχηματισμός εξελίσσεται σε έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες ανταγωνιστικότητας για κάθε επιχείρηση. Δεδομένου ότι 8 στα 10 ξενοδοχεία είναι μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, πως έχει αλλάξει η ψηφιακή τεχνολογία τη λειτουργία
τους, καθώς και την εμπειρία του ταξιδιώτη; Ποιες είναι οι προτεραιότητες των ξενοδόχων τα αμέσως επόμενα χρόνια στον τομέα αυτό;
Όποιος χάσει τη μάχη του ψηφιακού μετασχηματισμού θα μείνει πίσω. Κι αυτό είναι κάτι που ως Π.Ο.Ξ. θέλουμε να το αποτρέψουμε, προκειμένου να κινηθούμε όλοι μαζί μπροστά. Για τα ξενοδοχεία μικρότερων κατηγοριών και τις οικογενειακές επιχειρήσεις είναι πράγματι ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς δεν έχουν πρόσβαση ούτε σε ευρωπαϊκά προγράμματα, ούτε σε τραπεζική χρηματοδότηση. Αγωνιζόμαστε σε πολλά επίπεδα, τόσο με παρεμβάσεις μας προς την πολιτεία, όσο με συνεργασίες με τον τραπεζικό κλάδο, προκειμένου να αλλάξουμε αυτά τα δεδομένα, έτσι ώστε όλες οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις χωρίς εξαίρεση να έχουν τους πρόσβαση στους απαιτούμενους πόρους για την ψηφιακή αναβάθμισή τους.
E7 | Ενόψει της πιλοτικής εφαρμογής της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας στον κλάδο του τουρισμού έχουν γίνει οι απαραίτητες διαβουλεύσεις των φορέων του κλάδου με το Υπουργείο Εργασίας; Ποιες είναι οι επισημάνσεις της Π.Ο.Ξ. για την ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή του μέτρου; Όλοι συμφωνούμε ότι η σωστή καταγραφή του χρόνου απασχόλησης δεν προστατεύει μόνο τα δικαιώματα των εργαζομένων, αλλά ενισχύει και τον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων. Η κύρια ανησυχία μας σχετικά με την ψηφιακή κάρτα εργασίας είναι η αναγνώριση των σημαντικών ιδιαιτεροτήτων που χαρακτηρίζουν τον ξενοδοχειακό κλάδο, όπως η έντονη εποχικότητα και οι συχνές
μεταβολές στον όγκο εργασίας. Είναι σημαντικό η εφαρμογή των νέων διαδικασιών να μην επιφέρει αδικαιολόγητα γραφειοκρατικά και οικονομικά βάρη στις επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειονότητά τους είναι μικρομεσαίες. Δύο από τα αιτήματα που έχουμε θέσει στο Υπουργείο Εργασίας είναι τα εξής:
Πρώτον, η υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας να ξεκινήσει από τον Ιούλιο του 2025, ώστε οι εποχιακές επιχειρήσεις, οι οποίες σταματούν τη λειτουργία τους αυτή την περίοδο, να έχουν επαρκή χρόνο προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Δεύτερον, να εφαρμοστεί η προβλεπόμενη στο άρθρο 26 του Ν.3996/2011 μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για τις επιχειρήσεις (και τους εργαζομένους τους) που εντάσσονται στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας και είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους προς τον Ε.Φ.Κ.Α.. Αυτή η μείωση θα έχει θετικές επιπτώσεις
τόσο στην τήρηση των νέων διαδικασιών από τις επιχειρήσεις, όσο και στη βελτίωση της εισπραξιμότητας των εσόδων του Ε.Φ.Κ.Α..
E7 | Στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων και των μισθών, έγινε στη Δ.Ε.Θ. λόγος από τον πρωθυπουργό για την ανάγκη να ενισχυθεί ο μέσος μισθός στη χώρα μας στα 1500 ευρώ έως το 2027. Ο τουριστικός κλάδος, ο οποίος είναι ένας από τους μεγαλύτερους εργοδότες, αλλά με σημαντικές ελλείψεις εργατικού δυναμικού και με μεγάλη εποχική διακύμανση στην απασχόληση. Δώστε
μας, αν μπορείτε, μια εικόνα για τον αριθμό των εργαζομένων σήμερα στα ξενοδοχεία, τις εργασιακές σχέσεις και το ύψος των αμοιβών. Υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να συμβάλλει ο τουρισμός και ειδικότερα τα ξενοδοχεία στον στόχο για το μέσο μισθό που έθεσε η κυβέρνηση; Τα ξενοδοχεία αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους εργοδότες του ιδιωτικού τομέα με 230.000 θέσεις
εργασίας. Ταυτόχρονα, είναι και ένας ιδιαίτερα ελκυστικός εργοδότης. Έχουμε πολύ καλύτερους όρους αμοιβής από άλλους κλάδους. Πρωτοστατούμε στις αυξήσεις των συλλογικών συμβάσεων με αυξήσεις που φτάνουν στο 5% φέτος και μαζί με το 5,5% που δόθηκε πέρυσι φτάνει συνολικά στο 10,5% για το 2023 και 2024. Ανοίξαμε το δρόμο για την γενικότερη αύξηση των κατώτατων μισθών από την κυβέρνηση. Είμαστε πάντα ένα βήμα μπροστά, ως κλάδος, στα θέματα των εργασιακών σχέσεων,
με συλλογικές συμβάσεις από το 1973. Ακόμη και μέσα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης όταν όλα κατέρρεαν, εμείς στηρίξαμε όσο μπορούσαμε τους ανθρώπους μας. Βεβαίως, υπάρχουν και κάποιες κακές πρακτικές κάποιων λίγων επιχειρηματιών και χρειάζεται αρκετή δουλειά που
πρέπει να γίνει στο θέμα της επικοινωνίας για να αναδείξουμε την πραγματική πολύ εικόνα του κλάδου. Είναι σημαντικό να προσελκύσουμε τη νέα γενιά, ακόμα και Έλληνες που σήμερα εργάζονται σε άλλες χώρες να επιστρέψουν στην Ελλάδα με εξαιρετικά ανταγωνιστικούς μισθούς. Όσο κι αν αυτό ακούγεται δύσκολο, μπορούμε να το καταφέρουμε. Αρκεί ασφαλώς να μπορεί και το ξενοδοχείο να λειτουργεί σε ένα υποστηρικτικό περιβάλλον και να μην είναι πάντα η «εύκολη λύση»
για τις εισπρακτικές ανάγκες του κράτους.