Μακρύς και ανηφορικός θα είναι ο δρόµος για την ανάκαµψη των ελληνικών ξενοδοχείων τονίζει σε αποκλειστική του συνέντευξη στο τεύχος Ιανουαρίου του ΧΡΗΜΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ, ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Ξενοδόχων Γρηγόρης Τάσιος, ο οποίος επισηµαίνει την κρισιµότητα των στιγµών και ζητά να εξεταστεί άµεσα η µείωση του ΦΠΑ στο τουριστικό πακέτο, µε βάση την προηγούµενη θετική εµπειρία και η µείωση του µη µισθολογικού κόστους.
Η συνέντευξη του πρόεδρου της ΠΟΞ στον Κωνσταντίνο Στ. Δεριζιώτη, έχει ως εξής:
Πως βλέπετε να διαμορφώνεται η κατάσταση για την τουριστική σεζόν του 2022; Ποιες αγορές κατά την άποψη σας «έτρεξαν» ικανοποιητικά το 2021 και ποιες νέες αγορές πρέπει να προσεγγίσουμε και σε ποιο χρονικό ορίζοντα; Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για την πορεία του Τουρισμού μεσοπρόθεσμα;
Η κατάσταση και φέτος έχει άμεση σχέση με την εξέλιξη της πανδημίας. Εάν η εξέλιξη είναι καλή, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα, τότε από τον Απρίλιο και μετά μπορεί να ξεκινήσει η σεζόν κατά κύριο λόγο στη νότια Ελλάδα και με την αγορά της Αγγλίας να είναι η πρώτη που θα ανοίξει. Στη συνέχεια οπωσδήποτε η Γερμανία, αλλά και όλες οι εθνικότητες που στήριξαν τον ελληνικό Τουρισμό και το 21. Το μεγάλο στοίχημα, ειδικά για κάποιους προορισμούς της πατρίδας μας, είναι τι θα γίνει με τις αγορές από άλλες ηπείρους. Δηλαδή, εκτός από τις ΗΠΑ που μας ενδιαφέρουν πάρα πολύ, τι θα γίνει με την Κίνα και τα ταξίδια προς την Ευρώπη αλλά και με τις χώρες της Μέσης Ανατολής και τις δυνατότητες των τουριστών να ταξιδέψουν κατά κύριο λόγο στη νησιωτική Ελλάδα. Άρα τηρούμε στάση αναμονής και αξιολογούμε τις ενδείξεις που υπάρχουν. Η έκθεση του Βερολίνου θα ήταν ένας σημαντικός δείκτης των τάσεων, αλλά ακυρώθηκε και θα περιμένουμε άλλες εκθέσεις, από τον Μάρτιο και μετά, για να έχουμε πιο σαφή μηνύματα.
Ποια είναι τα μεγέθη εκείνα σε αφίξεις και εισπράξεις που θα είναι ικανοποιητικά για το 2022 και ποια είναι η εκτίμηση – πρόβλεψή σας για την τελική έκβασή τους; Πότε πιστεύετε ότι θα επιστρέψουμε στα μεγέθη του 2019; Πως θα βγούμε από την κρίση; Τι πρέπει να κάνει ο καθένας μας κατά την άποψή σας;
Εάν πιάσουμε τα νούμερα του 2019 θα είναι μια μεγάλη επιτυχία και θα είμαστε όλοι ευχαριστημένοι. Εκεί που έχω κάποιο προβληματισμό είναι για την έναρξη της σεζόν Απρίλιο και Μάιο, σε κάποιες περιοχές της χώρας. Από εκει και πέρα όλα είναι ανοιχτά. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να ξεκινήσει η προβολή της χώρας ως ασφαλής προορισμός, που φαίνεται πως θα γίνει από το ΕΟΤ, μετά τον Μάρτιο. Έχουμε χτίσει ένα πολύ καλό προφίλ, με βάση την υγειονομική διαχείριση του προηγούμενου Καλοκαιριού κι αυτό είναι ένα μεγάλο «ατού» για φέτος, παρά τον τιμολογιακό ανταγωνισμό της Τουρκίας.
Πιστεύετε ότι έπρεπε να υπάρξει υποχρεωτικός εμβολιασμός των ξενοδοχοϋπαλλήλων; Ως ΠΟΞ έχετε πάρει θέση που δεν υιοθετήθηκε όμως από την κυβέρνηση.
Για να είμαστε ακριβείς εμείς ζητήσαμε να προτεραιοποιηθούν όλοι οι απασχολούμενοι στον Τουρισμό. Αυτό δεν έγινε, ξεκινήσαμε με συνεχείς ελέγχους «ράπιντ» στους εργαζομένους, αλλά στην πορεία φτάσαμε το ποσοστό του εμβολιασμού να είναι στο 90% αυτή τη στιγμή. Αυτός άλλωστε ήταν και ο στόχος μας εξ αρχής και είναι σημαντικό που τον πετύχαμε ενόψει και του Καλοκαιριού του 2022.
Πολλές διεθνείς αλυσίδες «παίρνουν θέση» στην ελληνική αγορά. Πως το σχολιάζετε και τι εκτιμάτε για την πορεία των επενδύσεων στον Τουρισμό στα επόμενα χρόνια;
Πάντα είχαμε την προσδοκία να έρθουν τα «μεγάλα ονόματα». Αυτό είναι λογικό να συμβαίνει στους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς. Ξεκίνησε ως τάση το 2018-19, σταμάτησε με την πανδημία και τώρα επανέρχεται με σημαντικές υποψηφιότητες ενόψει του 2023. Μόνο θετικά έχει να δώσει αυτή η τάση για τη χώρα, αναβαθμίζεται το επίπεδο των υπηρεσιών και ενισχύεται παγκοσμίως το προφίλ του ελληνικού τουριστικού προϊόντος.
Υπάρχει τα τελευταία χρόνια μια αύξηση στην μέση κατά κεφαλή δαπάνη των τουριστών στην Ελλάδα. Φέτος φαίνεται ότι «επιταχύνθηκε». Ποια είναι κατά την άποψή σας η σωστή «συνταγή»: Θέλουμε λίγους και καλούς ή πολλούς και όλων των εισοδηματικών επιπέδων τουρίστες;
Για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε καλύτερα επίπεδα κατανάλωσης από τους επισκέπτες μας, πρέπει να ενισχυθούν και να αναβαθμιστούν σημαντικά οι υποδομές εκτός ξενοδοχείων. Πρέπει να φτάσουμε το αντίστοιχο ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό υστερούμε ακόμη. Η αύξηση της μέσης δαπάνης που είδαμε το 2021 ήταν μάλλον συγκυριακή γιατί κάποιες αγορές είχαν μείνει κλειστές, υπήρχε αποταμίευση και διάθεση να ξοδέψουν όταν μπόρεσαν να ταξιδέψουν. Πιθανόν να το δούμε να συμβαίνει και το 2022, αλλά το ζητούμενο είναι πως θα αναβαθμίσουμε την εμπειρία και τις υπηρεσίες εκτός ξενοδοχείου. Είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τα επόμενα χρόνια. Τώρα για τις ξενοδοχειακές υπηρεσίες, είναι κοινός τόπος πλέον ο διαρκής εκσυγχρονισμός και η αναβάθμισή τους με σύγχρονους όρους ποιότητας και γι’ αυτό ακριβώς κάναμε ισχυρή παρέμβαση, ώστε τα τριάστερα ξενοδοχεία να μπορούν να μετατραπούν σε τετράστερα, μέσω του νέου Αναπτυξιακού Νόμου.
Με το νέο ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον Τουρισμό τι γίνεται; Υπάρχει καθυστέρηση σε ένα εξόχως σημαντικό εργαλείο για την τουριστική ανάπτυξη.
Πράγματι δεν έχουμε ενημερωθεί για κάποια εξέλιξη και φτάνουμε σε ένα κομβικό σημείο που το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι μεγάλο, χωρίς όμως να υπάρχουν όροι δόμησης και ξεκάθαροι χωροταξικοί κανόνες στη χώρα. Έπρεπε αυτό να έχει γίνει … χθες, τουλάχιστον να δούμε κάτι στο αμέσως επόμενο διάστημα καθώς είναι ένα από τα πιο ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία και δεν έχουμε την πολυτέλεια για χαμένες ευκαιρίες επενδύσεων.
Ποια είναι η γνώμη σας για την ακολουθούμενη, εθνική, τουριστική πολιτική, και ποιο θεωρείτε το ιδανικό τουριστικό μοντέλο, που θα μπορούσε να διασφαλίσει ένα βιώσιμο κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον για τον ελληνικό Τουρισμό;
Η μετάβαση σε ένα βιώσιμο Τουρισμό, σε βιώσιμους προορισμούς είναι αναγκαιότητα. Χρειάζονται νέες υποδομές, νέες αντιλήψεις, νέες συνέργειες. Πριν από λίγες ημέρες είχα την ευκαιρία να εκπροσωπήσω τον κλάδο στην ανακοίνωση ενός μεγάλου πρότζεκτ που ξεκινάει στη Ρόδο, για την ανάδειξή της στον πρώτο βιώσιμο τουριστικό προορισμό παγκοσμίως. Το πρότυπο της Ρόδου μπορεί να βρει εφαρμογή και σε άλλους προορισμούς με βάση την ιδιαίτερη φυσιογνωμία και τα τοπικά χαρακτηριστικά και να δώσει υψηλή διαφοροποίηση στο συνολικό τουριστικό προϊόν της χώρας. Κυρίως αν πρόκειται για προορισμούς 12μηνης επισκεψιμότητας, όπως για παράδειγμα η Θεσσαλονίκη και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Η υπερφορολόγηση του τουριστικού-ξενοδοχειακού κλάδου και η «γιγάντωση» του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργούν ένα δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον για τα ξενοδοχεία, που θα επανέλθει μετά την πανδημία. Τι πρέπει να γίνει;
Έχουμε τοποθετηθεί επανειλημμένα για το μείζον ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων και τις στρεβλώσεις που δημιουργούν στον υγιή ανταγωνισμό της αγοράς. Χρειάζονται πρωτοβουλίες τόσο από την κυβέρνηση όσο και από την αυτοδιοίκηση, έτσι ώστε να μπει τάξη στο χάος που προκαλείται στη φέρουσα ικανότητα των προορισμών . Από κει και πέρα πρέπει να δούμε τι θέλουμε να κάνουμε και με άλλες κατηγορίες ξενοδοχείων ή άλλες κατηγορίες καταλυμάτων όπως είναι τα ενοικιαζόμενα.
Θα επιβιώσουν οι τουριστικές επιχειρήσεις της πανδημίας Covid; Θεωρείτε επαρκή τα μέτρα στήριξης που έχουν ληφθεί; Οι Ξενοδόχοι λένε όχι…
Τα μέτρα στήριξης ήταν πολύ σημαντικά για το 2020 και πιο στοχευμένα το 2021. Μπαίνουμε στο 2022 και όπως αποτυπώνεται και στην τελευταία έρευνα του ΙΤΕΠ ο δρόμος προς την ανάκαμψη θα είναι μακρύς. Από τη μια έχουν συσσωρευτεί οι απώλειες της διετίας, από την άλλη έχουν συσσωρευτεί υποχρεώσεις προς το κράτος και τις τράπεζες, γι’ αυτό και είναι κυρίαρχο για μας, η επιμήκυνση της εξόφλησης των υποχρεώσεων αυτών. Με τιμές ίδιες από το 2019 κι όταν προκύπτουν πρόσθετα κόστη, τόσο από την αύξηση του πληθωρισμού, όσο και του ενεργειακού κόστους, καταλαβαίνετε πως ο δρόμος που έχουμε μπροστά μας είναι και μακρύς και ανηφορικός. Παράλληλα όμως, η ματιά μας είναι και προς τους εργαζομένους μας, για να βρούμε μαζί λύσεις, μέσα σε αυτό το δύσκολο περιβάλλον και να κρατήσουμε ψηλά την Απασχόληση, όπως κάναμε μέχρι σήμερα.
Το παραγωγικό μοντέλο της χώρας βασίζεται ιδιαίτερα στον Τουρισμό. Χρειάζεται κάποια αλλαγή κατά την άποψή σας; Θεωρείτε ότι ο Τουρισμός έχει στηριχθεί με ειδικά μέτρα όλα αυτά τα χρόνια; Τι πρέπει να προσεχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης;
Σίγουρα χρειάζεται αναβάθμιση, με σύγχρονους όρους ποιότητας και βιωσιμότητας. Οι προορισμοί μας έχουν ανάγκη από βελτίωση της καθημερινότητάς τους για μονίμους κατοίκους και επισκέπτες. Σε αυτή την κατεύθυνση το κλειδί είναι οι Υποδομές. Χρειάζονται χρηματοδοτήσεις και στον πρώτο και στον δεύτερο βαθμό Αυτοδιοίκησης, χρειάζονται συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, χρειάζονται στοχευμένα έργα άμεσης απόδοσης. Σας ανέφερα ήδη το παράδειγμα της Ρόδου που μπορεί να λειτουργήσει ως «πιλότος» και για άλλους προορισμούς, νησιωτικούς, αλλά και της ηπειρωτικής χώρας.
Για τα ειδικά μέτρα, σίγουρα η μικρή περίοδος που ίσχυσε 6% ΦΠΑ στον Τουρισμό είχε ευεργετικά αποτελέσματα και είναι πολύ σημαντικό να το σκεφτούμε και για τα επόμενα χρόνια, ώστε να είμαστε ανταγωνιστικοί στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα με την ένταση του ανταγωνισμού που θα δούμε από το 2023. Σημαντικό είναι επίσης το μη μισθολογικό κόστος, όπως οι ασφαλιστικές εισφορές και το επίδομα αδείας, που και εκεί θα μπορούσαν να υπάρξουν παρεμβάσεις με όφελος για όλους και την τουριστική ανταγωνιστικότητα της χώρας, στο πλαίσιο ενός συνολικού εξορθολογισμού των εργασιακών σχέσεων. Από εκεί και πέρα πολύ σημαντικό είναι επίσης να υπάρξουν χρηματοδοτήσεις στην κατεύθυνση περιβαλλοντικής διαχείρισης και κυρίως της ενεργειακής αναβάθμισης, μέσω του «Εξοικονομώ» των επιχειρήσεων, με προσαρμογή στις δυνατότητες των μικρών και μεσαίων ξενοδοχειακών επιχειρήσεων, τόσο του ορεινού όγκου, όσο και των αστικών κέντρων.
Τώρα σε ό,τι αφορά στο Ταμείο Ανάκαμψης, ο Τουρισμός έχει ένα σημαντικό μερίδιο. Κάποια από αυτά τα χρήματα θα επενδυθούν για την Εκπαίδευση – Κατάρτιση ανέργων, αλλά και των αυτοαπασχολούμενων, που είναι πολύ σημαντικό. Αυτό θα βοηθήσει πάρα πολύ στην καλύτερη αντίληψη νέων προϊόντων και τάσεων στον Τουρισμό που αλλάζουν πολύ γρήγορα από γενιά σε γενιά. Από κει και πέρα σίγουρα θα επενδυθούν χρήματα από μεσαίες και μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις για τον περαιτέρω εκσυγχρονισμό τους. Παράλληλα, με επενδύσεις σε υποδομές. Στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα, στον πολιτισμό, στην ανάδειξη μνημείων, στις μεταφορές και την προσβασιμότητα. Από οδικούς άξονες όπως ο ΒΟΑΚ στην Κρήτη, μέχρι συστήματα διαχείρισης του νερού. Είναι πολύ κρίσιμα ζητήματα όλα αυτά για τον Τουρισμό και η ευκαιρία του Ταμείου Ανάκαμψης πρέπει να αξιοποιηθεί, έτσι ώστε να φέρει τα μέγιστα δυνατά αναπτυξιακά αποτελέσματα.
Πως θα ήταν ιδανικά για εσάς ο ελληνικός Τουρισμός το 2030;
Το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ αποτύπωσε πρόσφατα και παρουσίασε στον πρωθυπουργό μια Χάρτα για την πορεία του Τουρισμού ως το 2030, η οποία βασίζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και δίνει έμφαση στο κλείσιμο του τουριστικού χάσματος, ανάμεσα στις Περιφέρειες της χώρας. Παράλληλα δίνει έμφαση στην αειφορία και τη βιωσιμότητα. Είναι ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για να βγει η χώρα μπροστά στην παγκόσμια αγορά, μετά και τα εύσημα που έχει πάρει για την υγειονομική διαχείριση στον τομέα του Τουρισμού. Για να πετύχουμε σε όλα αυτά, ξαναλέω πως το κλειδί είναι οι Υποδομές. Στοχευμένα και με μακρόπνοη προοπτική. Αυτό που έγινε με τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια της Fraport, πρέπει να γίνει και με λιμάνια και με μαρίνες. Πρέπει επίσης να επενδύσουμε στην προβολή και μάλιστα σε εξειδικευμένα κοινά εν δυνάμει επισκεπτών. Δεν είναι τυχαίο ότι βάζουμε μια πενταετία με εξαετία μπροστά μας γι αυτό το σχεδιασμό και όχι 10 ή 15 χρόνια, γιατί εξελίσσονται πάρα πολύ γρήγορα, όλες οι παγκόσμιες τάσεις της αγοράς.
Φοβάστε τον αφελληνισμό των ελληνικών ξενοδοχείων; Έχει σημασία τελικά η ιδιοκτησία των ξενοδοχείων;
Ο αφελληνισμός είναι μια λέξη που χρησιμοποιείται τουλάχιστον τα τελευταία 20 χρόνια που ασχολούμαι με τα κοινά στον Τουρισμό. Υπήρξαν περίοδοι που είδαμε τέτοιες τάσεις, όπως στα δέκα χρόνια της κρίσης των μνημονίων, κατά κύριο λόγο μέσω τραπεζών. Και στην πανδημία το είδαμε. Υπάρχουν πάντα διεθνείς παίκτες που αναζητούν επιχειρήσεις με προβλήματα για να αποσπάσουν μεγάλες υπεραξίες και δεν είναι τυχαίο ότι η στόχευση αφορά επιχειρήσεις άνω των 150 δωματίων. Όσο αργεί η επιστροφή στην ανάκαμψη και την ανάπτυξη του Τουρισμού, είναι σίγουρο πως τέτοιες πρακτικές θα χτυπούν την πόρτα επιχειρήσεων που έρχονται τραυματισμένες από τα μνημόνια και πληγωμένες από την πανδημία.
Όσο θα προχωράμε προς την κανονικότητα, θα επανέρχονται και τα μείζονα προβλήματα που έχει θέσει η ΠΟΞ, όπως οι σχέσεις με τους tour operators. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
Έχουμε πολλά θέματα στην ατζέντα μας και έχουμε συζητήσει με το νέο υπουργό Τουρισμού το πως θα υπερβούμε τον λαβύρινθο των συναρμοδιοτήτων που ταλανίζει την καθημερινότητα των ξενοδόχων. Τώρα σε ό,τι αφορά στους tour operators υπάρχουν ζητήματα τόσο στις πληρωμές, όσο και στις αυξήσεις που πρέπει να πάρουμε το επόμενο διάστημα, σε ένα ποσοστό τουλάχιστον 10%, καθώς βρισκόμαστε σε πληθωριστική πίεση που απ’ ότι φαίνεται θα συνεχιστεί και το 2023, μαζί βεβαίως με το αυξημένο ενεργειακό κόστος. Το άλλο ζητούμενο είναι ένα πλάνο αντιμετώπισης αθέμιτων πρακτικών, όπως αυτές που ακολουθεί η Booking και για το θέμα συνεργαζόμαστε με την Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Έχετε θέσει υποψηφιότητα στο παρελθόν για την κεντρική πολιτική σκηνή. Θα το επιχειρήσετε ξανά; Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας; Ποιο είναι το όραμά σας για την ΠΟΞ, αλλά και για την μεγάλη εικόνα του συνδικαλισμού στον ελληνικό Τουρισμό;
Σαν άνθρωπος δεν μου αρέσει ποτέ να αφήνω κάτι στη μέση. Η αποτελεσματική εκπροσώπηση της Χαλκιδικής στα κέντρα λήψης αποφάσεων είναι στόχος ζωής, διότι ο νομός μας το έχει στερηθεί και εξ αυτού έχει χάσει χρόνο και ευκαιρίες. Πιστεύω ακράδαντα στις δυνατότητες της Χαλκιδικής και των ανθρώπων της και θα είναι πραγματικά μεγάλη τιμή και ευθύνη για μένα να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου στο Κοινοβούλιο για να ανέβει κατηγορία η Χαλκιδική και να φτάσει εκεί που της αξίζει.
Το όραμά μου για την ΠΟΞ είναι να παραμείνει ισχυρή για την προάσπιση των συμφερόντων του κλάδου, μέσα σε καιρούς μεγάλων προκλήσεων. Με ενότητα που είναι το μεγάλο όπλο μας. Με οικονομική αυτοδυναμία, η οποία και βήμα βήμα κατακτιέται. Και ως βασικός πυλώνας στήριξης του κοινωνικού εταίρου και καταλύτης στις νέες εργασιακές σχέσεις που πρέπει να διέπουν τον Τουρισμό για να πάει μπροστά, με χειροπιαστά οφέλη για όλους.
Η συνέντευξη του κ. Τάσιου εδώ
1
Σταδίου 24, 105 64, Αθήνα
Τηλ.: 210-3312535–6
Fax: 210-3230636
E- mail : info@hhf.gr