Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το πρώτο εξάμηνο του 2025 δείχνουν ότι οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 11%, φτάνοντας τα 7,7 δισ. ευρώ. Η αύξηση αυτή δεν οφείλεται σε σημαντική άνοδο αφίξεων –η εισερχόμενη ταξιδιωτική κίνηση αυξήθηκε μόλις κατά 0,6%– αλλά κυρίως στη βελτίωση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι, που ξεπέρασε το 10%. Πρόκειται για θετική εξέλιξη, που καταδεικνύει ότι η Ελλάδα προσελκύει επισκέπτες υψηλότερου οικονομικού αποτυπώματος.
Καθοριστική σε αυτό υπήρξε η συμβολή του city break. Αθήνα και Θεσσαλονίκη κατέγραψαν αυξήσεις +8% και +10% αντίστοιχα, ενισχύοντας τα δύο πρώτα τρίμηνα του έτους, δηλαδή παραδοσιακά αδύναμες περιόδους για τον ελληνικό τουρισμό. Οι επισκέπτες των αστικών προορισμών συνδέουν το ταξίδι τους με πολιτισμό, γαστρονομία και εμπειρίες, δημιουργώντας έτσι μία νέα δυναμική που επεκτείνει τη σεζόν και διαφοροποιεί το παραδοσιακό μας προϊόν.
Η εικόνα στους ώριμους καλοκαιρινούς προορισμούς, ωστόσο, είναι μικτή. Σε αρκετά νησιά οι αφίξεις παρουσίασαν στασιμότητα ή υποχώρηση, παρά τη γενική άνοδο της δαπάνης. Τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός τουρισμός λειτούργησε σε συνθήκες Sellers Market, όπου η ισχυρή ζήτηση έδινε στους ξενοδόχους μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ και καλύτερους όρους συνεργασίας. Σήμερα, όμως, οι ισορροπίες αλλάζουν. Η αγορά μετατρέπεται σε Buyers Market, με τους μεγάλους διεθνείς Tour Operators να επιστρέφουν δυναμικά, θέτοντας πιο πιεστικές απαιτήσεις σε τιμές και όρους. Την αλλαγή αυτή ενισχύει και η επανεμφάνιση ανταγωνιστικών προορισμών, όπως η Τουρκία, η Αίγυπτος και η Τυνησία, που διεκδικούν μερίδιο αγοράς με χαμηλότερο κόστος και κρατική στήριξη.
Η πρόκληση είναι διπλή: από τη μία να διατηρηθεί η δυναμική του city break και να αξιοποιηθεί για την επιμήκυνση της περιόδου· από την άλλη, να προστατευθεί η ανταγωνιστικότητα των ώριμων προορισμών σε ένα πιο απαιτητικό διεθνές περιβάλλον. Αυτό σημαίνει μείωση φορολογικών και μη μισθολογικών βαρών, επενδύσεις σε υποδομές και άμεση ολοκλήρωση του χωροταξικού σχεδιασμού.
Η αύξηση της ταξιδιωτικής δαπάνης αποτελεί αναμφίβολα θετική εξέλιξη, ωστόσο συνοδεύεται από μείωση της συνολικής κίνησης, γεγονός που αποκαλύπτει τις εύθραυστες ισορροπίες της αγοράς. Το ζητούμενο είναι αυτή η συγκυριακή ενίσχυση να μετατραπεί σε σταθερή αναπτυξιακή τροχιά. Για να συμβεί αυτό, απαιτείται μία ολοκληρωμένη στρατηγική που θα ενισχύσει αφενός τη δυναμική του αστικού τουρισμού, ο οποίος ήδη προσφέρει ώθηση στους μήνες χαμηλής ζήτησης, και αφετέρου την ανθεκτικότητα των παραδοσιακών προορισμών, οι οποίοι δοκιμάζονται από τον αυξανόμενο διεθνή ανταγωνισμό. Μόνο έτσι η Ελλάδα θα μπορέσει να θωρακίσει τη θέση της σε μία παγκόσμια αγορά που γίνεται κάθε χρόνο πιο απαιτητική.
