Αθήνα, 15-07-2010

 Επισημάνσεις του προέδρου της ΠΟΞ και Α’ Αντιπροέδρου του ΣΕΤΕ κ. Ανδρέα Ανδρεάδη για τις εξελίξεις στον τουριστικό τομέα

 Με τη θερινή τουριστική περίοδο σε πλήρη εξέλιξη και τη χώρα σε βαθιά οικονομική ύφεση μπορούμε πλέον με αρκετή ακρίβεια να κάνουμε τις εξής διαπιστώσεις και εκτιμήσεις:

1. Ο τουρισμός της χώρας, θα υποστεί και νέα μείωση κατά το τρέχον έτος, στις εισπράξεις του (μετά από την πτώση κατά 12% το 2009) που θα κυμανθεί μεταξύ 7-9%. Σε επίπεδο αφίξεων θα διατηρηθούμε με μικρές αποκλίσεις στα επίπεδα του 2009 (που ήταν μειωμένες κατά περίπου 6,5% σε σχέση με το 2008). Και αυτά σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία τα έσοδα από τον τουρισμό σε παγκόσμιο επίπεδο αναμένεται να παρουσιάσουν σημαντική αύξηση σε σχέση με το 2009 ενώ και οι αφίξεις θα αυξηθούν κατά 3-4% (Στοιχεία Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού). Στην γειτονική Τουρκία αναμένεται αύξηση των αφίξεων σε υψηλό διψήφιο ποσοστό μέχρι και 20%.

2. Η σημερινή πολιτική ηγεσία του τουρισμού όπως και η προηγούμενη, κατάφερε κάτι «σημαντικό»: Να υποτιμήσει το εξαγόμενο τουριστικό προϊόν της χώρας κατά περίπου 15% σε δύο χρόνια, με αποτέλεσμα η συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ να συρρικνωθεί στο τέλος του 2010 σε ποσοστό κάτω του 15% έναντι του 18% του ΑΕΠ το 2008. Με επιπολαιότητα και πρόδηλη άγνοια των διαλαμβανομένων στην αγορά, τα τελευταία χρόνια, παρότρυναν τους επιχειρηματίες του τουρισμού και… επέτυχαν την υποτίμηση της αξίας του εξαγόμενου κομματιού του τομέα που αποτελεί το 80% του συνολικού τουριστικού τζίρου της χώρας. Με τον τρόπο αυτό προσπάθησαν να  καλύπτουν τις δικές τους διαχρονικές αδυναμίες: Την ανυπαρξία τουριστικής στρατηγικής και χωροταξικού σχεδίου, επαρκών δικτύων διάθεσης (τακτικών και πτήσεων χαμηλού κόστους, πυκνών ακτοπλοϊκών συνδέσεων), την αναποτελεσματική και κακής ποιότητας  προβολή και διασύνδεση της χώρας και των επιμέρους περιοχών της με τους δυνητικούς επισκέπτες στο εξωτερικό. Η συνεργασία με τους φορείς του τουρισμού, εξαντλείται σε ανούσιες συζητήσεις και δηλώσεις καλών προθέσεων, χωρίς συνέχεια και δράση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι συγκεκριμένες προτάσεις του ΣΕΤΕ για συγκεκριμένες δράσεις προβολής και αντιμετώπισης της κρίσης από τον περασμένο Μάρτιο, με εξαιρετική δυνητική απόδοση και υποδεκαπλάσιο κόστος, που αγνοήθηκαν πλήρως. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω: Μόλις η χώρα μπήκε στα βαθιά νερά της κρίσης, αναδείχθηκαν περίτρανα η απόλυτη ανικανότητα και ανυπαρξία του κράτους, στον πλέον στρατηγικό τομέα της Ελληνικής οικονομίας.

3. Η σημερινή πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Πολιτισμού – Τουρισμού εξακολουθεί ακόμη και σήμερα να μην συνειδητοποιεί προς ποια κατεύθυνση πρέπει να επικεντρώσει τις λιγοστές δυνάμεις και πόρους της. Αναλώνεται σε φιλότιμες πλην ερασιτεχνικές και μη αποδοτικές προσπάθειες επισκέψεων και επαφών των πολιτικών προϊσταμένων στην αλλοδαπή, αγνοώντας ότι τέτοιες ενέργειες δεν προσδίδουν προστιθέμενη αξία, δεν επιφέρουν κάτι στην αναστροφή της μείωσης του τουρισμού μας. Το χειρότερο δε, διαφημίζουν θριαμβευτικά την μείωση της τιμής του εξαγόμενου τουριστικού μας προϊόντος, χωρίς καμία σοβαρή προσέγγιση της σχέσης ποιότητας – τιμής, ούτε και των παραμέτρων που διαμορφώνουν αυτήν την σχέση. Φαίνεται, λοιπόν, ότι όπως και η προηγούμενη, δεν έχει ούτε την γνώση, ούτε καθαρή εικόνα για το τι πρέπει να κάνει και για τους μηχανισμούς που μπορεί να ανακινήσουν την τουριστική μας μηχανή.

4. Το 2010 έχει ήδη διαμορφωθεί. Τουριστικές επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να αλλάξουν χέρια ή να κλείσουν. Οι ευθύνες είναι τεράστιες γιατί σε αντίθεση με την βιομηχανία και το εμπόριο, η τουριστική ύφεση, στον βαθμό που την υφίσταται η χώρα, θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί.

 Τι πρέπει να γίνει:

α. Ο πρωθυπουργός της χώρας να συνειδητοποιήσει την λάθος επιλογή του και να επανιδρύσει το ταχύτερο τα Υπουργεία Τουρισμού και Ναυτιλίας, τους δύο ακρογωνιαίους τομείς της οικονομίας της χώρας, εκεί από όπου θα προέλθει η ανάπτυξη.

      β. Το 2011 δεν έχει χαθεί. Απαιτείται άμεση δημιουργία επαγγελματικού φορέα προβολής διαφήμισης στα πλαίσια του Maison de laFrance ή Visit Britain. Ο φορέας αυτός πρέπει να είναι έτοιμος ως τον Οκτώβριο, για να ξεκινήσει για πρώτη φορά στα Ελληνικά δεδομένα, επαγγελματική προβολή και διαφήμιση της χώρας. Θα έπρεπε ήδη να έχει τεθεί σε εφαρμογή σχέδιο ενίσχυσης των συνδέσεων των περιφερειακών αεροδρομίων με τακτικές και πτήσεις χαμηλού κόστους. Υπάρχει έντονο ενδιαφέρον αλλά όχι ο φορέας και η στρατηγική να τις προσελκύσει.

γ. Τι να πει κανείς για το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό και τον Επενδυτικό Νόμο. Την στιγμή που η χώρα αγωνιά για ανάπτυξη, το μεν πρώτο αραχνιάζει στα συρτάρια της κ. Μπιρμπίλη, χωρίς καμία συνεννόηση με τους φορείς, ενώ οι παλαιές αιτήσεις  επενδύσεων είναι παγωμένες εδώ και ένα χρόνο στις γνωμοδοτικές επιτροπές, αλλά και ο νέος επενδυτικός νόμος ακόμη αναμένεται…

δ. Το τουριστικό προϊόν είναι το μόνο εξαγώγιμο προϊόν το οποίο επιβαρύνεται με ΦΠΑ, διότι καταναλώνεται εντός της χώρας. Με τις πρόσφατες  διαδοχικές αυξήσεις του ΦΠΑ, οι οποίες στην πράξη μας επεβλήθησαν, επιβαρύνουμε περαιτέρω την ήδη μειωμένη ανταγωνιστικότητα του προϊόντος αυτού. Οι ανταγωνιστές μας, εντός και εκτός Ευρωζώνης, αντιμετωπίζουν τον ΦΠΑ των τουριστικών υπηρεσιών εντελώς διαφορετικά με στόχο να ενισχύουν τις εξαγωγές τους (ο μέσος ΦΠΑ στις τουριστικές υπηρεσίες των ανταγωνιστών μας της Ευρωζώνης είναι 5-7%). Μία μείωση του ΦΠΑ στον τουρισμό (όπως και του Σπατοσήμου) θα λειτουργήσει θεαματικά υπέρ της αύξησης του τουριστικού ρεύματος αλλά και των εσόδων της χώρας. Αντί αυτού, ακούγεται ότι σχεδιάζεται  η μεταφορά των τουριστικών εξαγόμενων υπηρεσιών στον … υψηλό συντελεστή ΦΠΑ 23%!!! Θεωρώ απίστευτο να προχωρήσει το Υπουργείο Οικονομικών σε τέτοια απερίσκεπτη ενέργεια, που όμως εάν παρά ταύτα υιοθετηθεί, μπορούμε με βεβαιότητα να υπογράψουμε το τέλος του Ελληνικού εξαγόμενου τουρισμού.

ε. Όσο για το πολυσυζητημένο νομοσχέδιο για την άρση του cabotage, πρόκειται για μια μη λειτουργική και άτολμη προσέγγιση. Επιβεβαιώνει την έλλειψη ξεκάθαρων στόχων και βούλησης από πλευράς Κυβέρνησης για πραγματική απελευθέρωση της αγοράς της κρουαζιέρας.

Ο τουριστικός τομέας της ομορφότερης και ελκυστικότερης χώρας του κόσμου, παρακολουθεί τις εξελίξεις με αγωνία, βαθύτατα απογοητευμένος. Δεν ζητάει χρήματα. Ζητάει τα αυτονόητα: Το δικό του Υπουργείο με σταθερή, διακομματική τουριστική στρατηγική, σταθερό και ανταγωνιστικό φορολογικό και εργασιακό καθεστώς, λειτουργικό αναπτυξιακό νόμο με μακροχρόνια εφαρμογή, ένα διαπνεόμενο από αναπτυξιακό πνεύμα και φιλικό στο περιβάλλον ειδικό χωροταξικό για τον τουρισμό. Όλοι οι ανταγωνιστές μας εντός και εκτός ευρωζώνης έχουν όλα τα παραπάνω εργαλεία. Γιατί όχι και εμείς;